ไข่ต้ม เป็นอาหารจากไข่ของสัตว์ปีกหรือสัตว์ชนิดอื่นๆ ที่นิยมรับประทานคือ ไข่ไก่ ไข่เป็ด ไข่นกกระทา และไข่ต้มนำไปทำอาหารต่อยอด เช่น ไข่ลูกเขย ไข่พะโล้ หรือนำมาทำยำไข่ต้ม ไข่ปิ้ง บางที่ ก็ใช้ไข่ต้มมาเสียบไม้ปิ้ง บ้างก็นำไปรับประทานกับสลัดผัก โดยนิยมหั่นเป็นแว่นๆ
วัตถุดิบ ไข่ต้ม
ไข่ ที่นิยมคือ ไข่ไก่ ไข่เป็ด ไข่นกกระทา ฯลฯ
ไข่ต้มประเภทต่าง ๆ
ไข่ลวก
ใช้เวลาตั้งแต่น้ำเดือด 2-3 นาที เสิร์ฟไข่ในถ้วยไข่ลวก (หันด้านป้านขึ้น) เวลากินใช้ช้อนเคาะรอบ ๆ ยอดไข่ เปิดเปลือกไข่ออก เหยาะเกลือ และพริกไทยตามชอบ ตักกิน
ไข่ต้มยางมะตูม
ใช้เวลาตั้งแต่น้ำเดือด 4-5 นาที ถ้าต้องการให้ไข่แดงสุกอีกหน่อยก็เพิ่มเวลา แต่อย่านานถึง 10 นาที
ไข่ต้มแข็ง
ใช้เวลาตั้งแต่น้ำเดือด 8-10 นาที แต่อย่านานเกินไป เพราะขอบไข่แดงจะเป็นรอยคล้ำสีดำ และมีกลิ่นกำมะถัน กินไม่อร่อย
วิธีทำ ไข่ต้ม
การทำไข่ต้มปกติจะแช่ไข่ในภาชนะที่มีน้ำ ให้ความร้อนจนเดือด เนื้อไข่ที่เหลวจะแปรสภาพเป็นของแข็ง ถ้าต้มไม่สุก เรียกว่า ไข่ลวก ซึ่งนิยมรับประทานเป็นอาหารเช้า ถ้าไข่ขาวสุกแต่ไข่แดงไม่สุก (ต้ม 7-8 นาที) เรียกว่า ไข่ต้มยางมะตูม
เคล็ดลับในการทำไข่ต้ม
ป้องกันเปลือกไข่แตก โดยไข่ต้องมีอุณหภูมิเท่ากับอุณหภูมิห้อง (นำออกจากตู้เย็นแล้วแช่น้ำปกติทิ้งไว้) ทำให้ไข่ปอกเปลือกได้ง่าย โดยเมื่อต้มไข่เสร็จแล้ว ให้นำไข่ไปแช่ในน้ำเย็นทันที จะทำให้ปอกเปลือกไข่ได้ง่าย